Podział i Zastosowanie Szczypiec

Główne zadanie szczypiec to zwiększenie wydajności ludzkiej dłoni, co pozwala na wykonywanie takich czynności jak m.in: przytrzymywanie elementów, ich cięcie, zgniatanie, zaginanie czy kształtowanie. Jest to możliwe, dzięki konstrukcji szczypiec, które działając zgodnie z zasadą dwuramiennej dźwigni są w stanie zamienić niewielką siłę dłoni przyłożoną do rękojeści na definitywnie większą siłę, która pojawia się na szczękach i pozwala na efektywne zaciskanie lub cięcie. 

Na rynku istnieją szczypce uniwersalne (tak zwane kombinerki) przeznaczone do wykonywania najrozmaitszych zadań (na ogół podstawowych) oraz szczypce bardziej wyspecjalizowane, które pojawiały się wraz z rozwojem rzemiosła oraz nasilającą się industrializacją. Dzięki temu, obecnie istnieje około 100 popularnych typów szczypiec. Niemniej jednak ich podstawowy podział jest dość prosty i wyróżnia następujące rodzaje szczypiec:

- szczypce tnące (szczypce boczne, szczypce czołowe, obcęgi),

- szczypce zaciskające, szczypce płaskie, szczypce do rur,

- szczypce uniwersalne, używane zarówno do cięcia, jak i zaciskania (szczypce uniwersalne, szczypce tnące wydłużone, szczypce radiowo-telefoniczne itp.).

Szczypce można podzielić również ze względu na kształt tzw. szczęk (w przekroju). Istnieją trzy podstawowe kształty szczypiec:

- płaskie (np. w szczypcach uniwersalnych),

- półokrągłe (np. w szczypcach wydłużonych bez ostrza bocznego),

- okrągłe (np. w szczypcach dla elektroników).

Ze względu na dużą różnorodność produkowanych szczypiec, wyszczególnia się również różne typy ostrzy występujących w szczypcach. Trzy podstawowe rodzaje to:

Szczypce boczne to najpopularniejszy rodzaj szczypiec tnących. Występują w zróżnicowanej długości, kształcie i ostrzach. Szczypce środkowe zapewniają dogodny kąt ostrza, co zapewnia wysoką jakość cięcia. Jest to wygodniejsze dla użytkownika, ponieważ wymaga mniejszej siły w trakcie użytkowania. Szczypce czołowe czy kątowe są natomiast używane wtedy, kiedy dostęp do przecinanego materiału jest mocniej ograniczony, a drut czy kabel wymagają przycięcia zaraz przy innej powierzchni.

Niezależnie od przeznaczenia czy rodzaju ostrzy, każda para szczypiec składa się z trzech podstawowych elementów:

- dwóch rękojeści którymi chwyta się narzędzie. Rękojeści powinny być zaprojektowane zgodnie z zasadami ergonomii tak, aby praca szczypcami była bezpieczna i wygodna dla dłoni.

- złącza, czyli osi (trzpienia) szczypiec. Wyróżnia się trzy rodzaje złączy (nakładkowe, z podcięciem i wsuwkowe), jednak niezależnie od rodzaju, złącze to musi poruszać się bez żadnego luzu, tak aby szczypce z łatwością mogły być otwierane i zamykane jedną ręką. Jest to najważniejszy element szczypiec.

- główki ze szczęką zaciskającą i ostrzem tnącym. Krawędzie główki powinny być precyzyjnie oszlifowane do odpowiedniego kształtu. Dwie krawędzie tnące muszą być ostre i dokładnie przylegać do siebie

Szczypce są odkuwane ze stali stopowej lub niestopowej. Zwykłe szczypce produkuje się ze stali niestopowej o zawartości węgla 0,45%. Szczypce wysokiej jakości oraz o zwiększonej wytrzymałości wytwarza się ze stali o większej zawartości węgla lub/i dodatku stopu np. chromu lub wanadu. Obecnie, produkcją szczypiec zajmują się takie firmy, jak KNIPEX, NEO, VBW, WIHA czy GEDORE.

Poniżej zaprezentowano przykłady szczypiec – zarówno tych uniwersalnych, jak i bardziej wyspecjalizowanych: